czwartek, 12 grudnia 2013

piątek, 29 listopada 2013

"Duch Sarmatyzmu"

Sarmatyzm  to barokowa formacja kulturowa dominująca w Rzeczypospolitej od końca XVI do drugiej połowy XVIII wieku. Prawdopodobnie polscy sarmaci wywądzą się ze starożytnego ludu zamieszkująceo początkowo pomiędzy Dolną Wołgą, a Dnieprem. O mitycznej zbieżności pomiędzy sarmacką symboliką, i polskimi znakami heraldycznymi. Sarmaci nie stanowili jednolitego ludu, języki poszczególnych plemion ulegały zróżnicowaniu. Po Sarmatach szlachta miała odziedziczyć umiłowanie wolności, gościnność, dobroduszność, męstwo oraz odwagę. Sarmatyzm odegrał ważną rolę w barokowej literaturze polskiej i miał ogromny wpływ na kształtowanie umysłowości, obyczajowości i ideologii polskiej szlachty. Sarmatyzm był oryginalnym połączeniem kultur Wschodu i Zachodu, łączył w sobie tradycje. Jeśli chodzi o mysl polityczną Sarmatów należy powiedzieć, że jej nierozłączną częścią były praworządność, samorządność, wybieranie urzędników, w tym króla, który był mianowany dożywotnim prezydentem. Uważano, że ustrój Rzeczypospolitej jest jednym z najlepszy na świecie. Szlachta polska wyobrażała sobie, że starożytni Sarmaci byli ludem równych sobie mężów, stąd właśnie narodziła się potrzeba pielęgnowania przywilejów szlacheckich oraz zasada nadrzędności szlachty w społeczeństwie. Złota wolność szlachecka obejmowała przywileje nietykalności osobistej, wolności podatkowej, równości, nadrzędnej roli sejmu i wolnej elekcji za podstawowych instytucji państwa. Podstawą kraju były Artykuły henrykowskie czyli prawa kardynalne, liberum veto i pacta conventa. Naruszenie tychy praw było jedną z największych zbrodni w państwie. Sarmatów cechowało umiłowanie wolności i przywiązanie do tradycji. Łączyło się to ze zdecydowaną niechęcią do wszelkich zmian ustrojowych. Szlachta żyła w przekonaniu o wyższości swojego stanu i polskich praw. Z wielką niechęcią odnosiła się do wszystkiego co obce. Spowodowało to wzrost niechęci, szczególnie religijnej. Na co dzień szlachta wiodła życie przyjemne i beztroskie. Hucznie obchodzono święta rodzinne i kościelne. Do najważniejszych rozrywek należały uczty, polowania i bale, na które zapraszano wielu sąsiadów. Ponieważ Sarmatę cechowała gościnność i hojność, nie skąpiono jadła oraz różnego rodzaju napitków. Pijaństwo było powszechne, a wraz z nim skłonność sarmackiej szlachty do zaczepek, awantur i bijatyk. Sarmata to przekonany o swej wartości zawadiacki i pewny siebie szlachcic. Gdy brakowało mu argumentów w dyskusji chętnie sięgał po szablę. Idealny sarmata charakteryzował się następującymi cechami: dumą narodową, wystawną gościnnością, męstwem, odwagą, kultem przodków, religijnością, zamiłowaniem do dobrej kuchni oraz przepychu, wiernością tradycji oraz kultem wolności i demokracji. Sarmaci to nasi przodkowie z który może w pewnych sytuacjach powinniśmy brać przykład, a z innych uczyć się jak postąpić lepiej.